Obowiązek zasłaniania ust i nosa w przestrzeni publicznej w Polsce od początku wzbudził liczne kontrowersje.  Wiele osób wyrażało wątpliwości, czy maseczki rzeczywiście są wstanie pomóc w ograniczeniu rozpowszechniania się wirusa SARS-CoV-2? A może jedynie dają nam złudne poczucie bezpieczeństwa, lub co gorsza, sprzyjają namnażaniu się bakterii? Wyjaśniamy, jaki wpływ ma noszenie maseczek antywirusowych na zdrowie, jaką najlepiej wybrać i jak zadbać o ich higienę.

Maseczki antywirusowe – czy pomagają ograniczyć rozprzestrzenianie się wirusa?

Korzystając z maseczek warto mieć świadomość, do jakich celów są one przeznaczone i jaką funkcję pełnią. Zgodnie z wytycznymi WHO – Światowej Organizacji Zdrowia, noszenie maseczek antywirusowych jest działaniem profilaktycznym zalecanym w szczególności wobec osób, u których zdiagnozowano koronawirusa lub które wykazują objawy SARS-CoV-2 – takie jak znacznie podniesiona temperatura, kaszel czy trudności z oddychaniem.  Maseczki służą bowiem zmniejszeniu ryzyka ze strony osób chorych – tak aby nie stanowiły one zagrożenia rozsiewając wirusy w pobliżu osób zdrowych.

Maska antywirusowa z filtrem
Maska antywirusowa z filtrem

Maseczka ogranicza przepływ swobodnego powietrza z ust osoby zakażonej i tym samym utrudnia rozprzestrzenianie się wirusom. W niewielkim stopniu natomiast chroni osoby zdrowe przed zakażeniem. Problem polega na tym, że choroba wywołana koronawirusem w wielu przypadkach przebiega bezobjawowo. Ponieważ często niemożliwe jest zidentyfikowanie osób zakażonych, jedynym rozwiązaniem jest noszenie ich przez wszystkich. Nie brakuje głosów krytycznych wobec tego wyjścia, gdyż oczywiście nie jest to 100% ochrona przed wirusami, a noszenie maseczek bywa uciążliwe. Mimo to, może mieć korzystny wpływ na ograniczenie się rozpowszechniania wirusa, zwłaszcza w połączeniu z dbałością o higienę osobistą, częstym myciem rąk, dezynfekcją i utrzymaniem dystansu.

Jaką maseczkę wybrać? Rodzaje

Przed zakupem warto mieć świadomość, że na rynku dostępne są różne rodzaje maseczek antywirusowych, które różnią się znacząco pod względem sposobu użytkowania i skuteczności. Warto na to zwrócić uwagę.

maska antywirusowa jednorazowa
maska antywirusowa jednorazowa
  • Maseczki chirurgiczne jednorazowego użytku – to najpopularniejsze i najczęściej stosowane maseczki ochronne. Nie filtrują powietrza – jedynie stwarzają fizyczną barierę, która pozwala na ochronę błon śluzowym przed powietrzem, w którym znajdują się wirusy (bakterie czy zanieczyszczenia). Tego rodzaju maseczki chronią przede wszystkim przed większymi cząsteczkami, których materiał nie przepuszcza. Tego rodzaju maseczki mogą być stosowane tylko raz, po przyjściu do domu należy je wyrzucić. Ich jakość wyznacza norma europejska EN 14683. Zgodnie z nią jednorazowe maseczki chirurgiczne zostały podzielone na trzy typy o różnej przepuszczalności: I (skuteczność filtracji 95%, II – < 98%, III – ponad 98%). Chirurdzy podczas operacji używają typu III.
  • Maseczki bawełniane – działają w sposób podobny, jak maseczki chirurgiczne – poprzez stworzenie fizycznej bariery między naszymi drogami śluzowymi i zanieczyszczonym powietrzem. Możemy kupić je w wielu modnych wzorach i kolorach lub uszyć samemu. Należy jednak pamiętać, że po każdym założeniu muszą być prane i prasowane w odpowiedniej temperaturze.
  • Półmaski filtrujące – wyposażone w filtr oczyszczający – FFP3 – F95 – oprócz bariery fizycznej posiadają także filtr, który umożliwia oczyszczanie wydychanego powietrza. Skutecznie zatrzymują zawieszone w powietrzu drobinki pyłu i aerozole. W tej kategorii znajdziemy zarówno maski jednorazowe (oznaczone jako NR), które mogą być stosowane przez osiem godzin, jak i maski wielorazowe (R), w których filtr należy wymieniać co kilka dni, w zależności jak duże jest zanieczyszczenie powietrza.

O czym pamiętać nosząc maseczki antywirusowe? Higiena

Należy pamiętać o tym, że jedynie właściwie noszona maseczka daje sprzyja naszej ochronie. Nieprawidłowo noszona maseczka nie tylko nie stanowi żadnego zabezpieczenia, ale i może stać się źródłem infekcji. Z tego powodu powinniśmy zwrócić uwagę na kilka kwestii. Podstawą jest oczywiście częste i dokładne mycie rąk ciepłą wodą z mydłem, które warto połączyć ze stosowaniem płynów i żeli dezynfekujących. Nigdy nie dotykajmy maseczki brudnymi rękami. Zawsze przed założeniem maseczki umyjmy ręce.

Maski należy zakładać w ten sposób, by zakrywały cały nos, usta i podbródek, nie tworząc luk, przez które mogłoby się wydostawać powietrze. Jeśli maski nie są szczelne, ich noszenie nie ma sensu. Unikajmy dotykania masek podczas ich noszenia, a w przypadku, gdyby do tego doszło, postarajmy się szybko umyć lub zdezynfekować ręce. Maskę należy zmienić, gdy stanie się mokra. Przy ściąganiu maski nie dotykajmy części przedniej, na której mogą gromadzić się zanieczyszczenia, w tym wirusy, lecz chwyćmy za gumki lub sznureczki.

W przypadku, gdy zdecydujemy się na noszenie maski wielorazowej, należy zwrócić uwagę na to, by prać ją po każdym użyciu. Jedynie pranie w odpowiednio wysokiej temperaturze zabija wirusy. Najlepszy sposób na skuteczną dezynfekcję maseczki to wypranie jej w temperaturze powyżej 60 stopni, a następnie wyprasowanie żelazkiem o temperaturze 90 stopni.